پنجشنبه ۲ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۰:۵۴

به یاد «پروانه معصومی» در نخستین پنج‌شنبه از سال ۱۴۰۳ هجری‌شمسی؛

بازیگری فرهیخته که آوازه نجابت‌اش در همیشه تاریخ سینمای ایران به یادگار خواهد ماند

پروانه معصومی

سینماپرس: نوروز ۱۴۰۳ در حالی از راه می رسد که جای خالی هنرمندان بسیاری پای سفره های هفت سین به چشم می خورد؛ زنده یاد پروانه معصومی یکی از همان هنرمندان است که سال های سال با عشق برای اعتلای فرهنگ و هنر این مرز و بوم تلاش کرده بود اما دست اجل مهلت بیشتری به وی نداد و او در آذر ماه سال ۱۴۰۲ به علت پارگی روده و عفونت ریوی به دیار باقی شتافت. در نخستین پنج‌شنبه از سال ۱۴۰۳ هجری‌شمسی چند تن از چهره های شناخته شده سینمای کشور آقای حجت الله سیفی و سرکار خانم نعیمه نظام دوست که سابقه همکاری با این هنرمند را داشتند از او برایمان گفتند.

به گزارش سینماپرس سکینه کبودرآهنگی با نام هنری «پروانه معصومی» بازیگر سینما و تلویزیون کشورمان متولد ۱۱ اسفند ۱۳۲۳ در تهران بود. معصومی در یک خانواده مذهبی در محله «دانشگاه تهران» به دنیا آمد و شش خواهر و برادر داشت. او در سال ۱۳۴۲ زمانی که ۱۹ ساله بود در رشته «منابع طبیعی» دیپلم گرفت و بعد از سه سال در ۲۲ سالگی برای ادامه تحصیل به آلمان رفت. در آلمان در سن ۲۶ سالگی با با «مسعود معصومی» که عکاس بود آشنا شد و مدتی به عنوان مدل عکاسی هم با او همکاری کرد. او قبل از انقلاب از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۶ به مدت پنج سال در پنج فیلم بنام «مینا»، «رگبار»، «شهر قصه»، «غریبه و مه» و «کلاه» حضور پیدا کرد. البته خانم بازیگر بعد از انقلاب نیز با ظاهری متفاوت در فیلم ها ظاهر شد و به فعالیت خود ادامه داد. فیلم «راه دوم» در سال ۱۳۶۲ برای اولین بار به پروانه معصومی پیشنهاد شد که به عنوان اولین بازیگر زن بعد از انقلاب در سینما دیده شد اما این فیلم خیلی مخاطب نداشت و فیلم سینمایی «گل های داوودی» ساخته رسول صدرعاملی تجربه جدی تر پروانه معصومی بود. او در این فیلم در نقش عصمت ظاهر شد و در کنار بازیگران سرشناسی همچون داوود رشیدی، جمشید مشایخی، بیژن امکانیان و... بازی کرد. اولین تجربه بازیگری پروانه معصومی در تلویزیون به سریال «کوچک جنگلی» به کارگردانی بهروز افخمی در سال ۱۳۶۶ مربوط است که در نقش جواهر بازی کرد اما بازی پروانه معصومی در سریال «امام علی (ع)» نقطه عطف کارنامه بازیگری اش بود. پروانه معصومی ۲ جایزه از جشنواره فجر گرفت و در ۲ جشنواره نیز مورد تجلیل قرار گرفت. پروانه معصومی از سال ۱۳۷۵ وقتی که ۵۲ ساله بود از حال و هوای زندگی شهری و مدرن فاصله گرفت و زندگی در روستایی در «صومعه سرا» را برای خود انتخاب کرد. پروانه معصومی بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون کشورمان پس از چند روز بستری بودن در بیمارستان عصر روز دوشنبه ۶ آذر ۱۴۰۲ به دلیل عارضه پارگی روده و عفونت ریوی در ۷۹ سالگی درگذشت. خبر درگذشت این هنرمند پیشکسوت کشورمان را نعیمه نظام دوست، بازیگر سینما و تلویزیون و همکار پروانه معصومی با انتشار یک عکس در صفحه اینستاگرام خود اعلام کرد. او با انتشار این عکس نوشت: «خداحافظ بانو جان مهربانم سفرتون سبز، خانم جان بانو پروانه معصومی مهربانم، سالهاست افتخار شاگردی شما رو داشتم، سریال پلیس جوان و دریائی‌ها و ساکن کلبه چوبی که مدت دوماه در لاهیجان با هم زندگی کردیم، کلی خاطرات زیبا ازتون به یاد دارم. شما به شدت مهربان ولی جدی بودین. سیدمهدی حقی مدیر برنامه هاتون و دوست خوب من دیروز بهم اطلاع داد که در بیمارستان بستری هستین ازش خواستم که تلفنی باهاتون حرف بزنم، الان که شماره اش و دیدم فکر کردم که شما اجازه دادین باهاتون حرف بزنم ولی دریغا که عمر مجال نداد برای خداحافظی.»

دو تن از اهالی هنر سینمای ایران آقای حجت الله سیفی و سرکار خانم نعیمه نظام دوست همزمان با نوروز ۱۴۰۳ در فراق این هنرمند پیشکسوت سینمای کشور با سینماپرس گفتگو کردند و از او برایمان گفتند.

*****************

حجت الله سیفی کارگردان سینما به سینماپرس گفت: خانم معصومی حدود ۴۰ سال قبل برای من یک فیلم بازی کرد؛ من از قبل از انقلاب با بازی او آشنا بودم و اتفاق جالبی که برای من افتاد این بود که وقتی «غریبه و مه» را می دیدم به دستیارم که پسرعموی خودم بود گفتم یک روزی پروانه معصومی باید در فیلم من بازی کند و این گذشت و سال ۶۳ که من فیلمبرداری می کردم و پروانه معصومی بازیگر فیلمم بود به پسرعمویم گفتم دیدی شد! حالا معصومی دارد برای من بازی می کند! خانم معصومی چهره بسیار معصوم و نجیبی داشت و در فیلم «رگبار» هم عالی بود. آن چهره همیشه در ذهنم مانده بود و دوست داشتم با او کار کنم؛ اما وقتی که انتخاب شد خیلی ها مخالفت کردند. یادم می آید در حوزه هنری یکی از فیلمسازان آن زمان (محسن مخملباف) به من گفت چرا از این ها استفاده کردی و پیرو فیلمفارسی شدی؟ گفتم من زنی را انتخاب کردم که با نجابت بازی می کرده و حالا هم همان چهره نجیب و مهربانش وجود دارد و عفیف و پاکدامن است. گفتم من از افراد عرق خور سینمای فیلمفارسی استفاده نکردم اما تو آدم های آنجوری را در فیلم هایت آوردی! خیلی ها با من مخالفت کردند و از سوی دیگر عده دیگری نیز به معصومی گفته بودند تو چرا رفتی تو فیلم یک بچه حزب اللهی بازی کردی؟ خودش تعریف می کرد که من می گفتم در فیلم کسی بازی کردم که سینما را می شناسد و کارگردان است. شما چرا این حرف را می زنید؟ البته همیشه این فضای دو گانه در کشور ما وجود داشته... حالا هم این برخوردها وجود دارد و تاریخ تکرار می شود. من معتقدم ما باید چهره های نجیبی را مانند پروانه وارد سینما کنیم. او در تاریخ سینمای ایران جای خود را تثبیت کرده و همیشه فرهیخته و نجیب خواهد بود. تاریخ قضاوت می کند. تاریخ درست فکر می کند و به درستی آدم های درست را در جامعه منعکس می کند. دشمنان امیرکبیر محو شدند اما هنوز تاریخ از او یاد می کند. معصومی هم همیشه به عنوان بانوی عفیف، نجیب و پاکدامن سینمای ایران در اذهان خواهد ماند.

نعیمه نظام دوست بازیگر سینما و تلویزیون که برای اولین بار خبر درگذشت زنده یاد معصومی را منتشر کرد اظهار داشت: من با خانم معصومی در۳ کار همکاری داشتم. «پلیس جوان» و «دریایی ها» و «ساکن کلبه چوبی» این ۳ کار سینمایی و تلویزیونی بودند. در تمامی این پروژه ها جز مهربانی و شخصیت خوب چیز دیگری از ایشان ندیدم. هیچ وقت خاطرات ایامی که در پشت صحنه خاطرات سال های حضورشان در سینما را برایم بازگو می کردند از یادم نخواهد رفت. ما سر فیلم آقای لیالستانی ۴۰ روز با هم در یک هتل بودیم؛ اغلب می نشستیم و با هم فیلم می دیدیم؛ گاهی به گردش می رفتیم و کلاً روزهای بسیار قشنگی داشتیم. من همیشه از خانم معصومی برای رفتن به پروژه هایی که پیشنهاد داشتم مشاوره می گرفتم و سعی می کردم از تجربیات ایشان استفاده کنم. یادم می آید وقتی بازی در نقش «مامان نیاز» توسط عمو پورنگ به من پیشنهاد شد گفتم من که جوانم شما چرا به بازیگری با این سن و سال زنگ نزدید؟ در واقع به من برخورده بود و می گفتم سن من که بسیار کمتر از این نقش است! به خانم معصومی زنگ زدم و ماجرا را تعریف کردم و ایشان به من گفتند حتماً این نقش را قبول کن و من شک ندارم که اتفاقات خوبی برایت می افتد. همین باعث شد به پشتوانه صحبت با ایشان بروم و برای بازی در مجموعه قرارداد ببندم و نتیجه هم بسیار خوب بود. بدیهی است که وقتی بازیگری با این سابقه به آدم مشورت می دهد نتیجه مشورتش درست است. ما ایرانی ها مثالی داریم که می گوید یکی را در سفر بشناس و چون من ۴۰ روز با زنده یاد معصومی مسافرت بودم به ضرس قاطع می گویم که جز خوبی از ایشان چیزی ندیدم. حتماً اگر من کاری می کردم زنگ می زد و به من نظرش را می داد. من هم به پاس دوستی مان از شروع بیماری شان با ایشان سعی کردم ارتباط بگیرم. روزی که بیمارستان بودند زنگ زدم گفتم می خواهم با بانو حرف بزنم مدیربرنامه های شان گفت ایشان می گویند فردا زنگ می زنم؛ فردا که مدیر برنامه شان زنگ زد اعلام کرد ایشان فوت شدند. از طریق من رسانه ها متوجه فوت ایشان شدند؛ من دوست داشتم برای حضور در مراسم ایشان به شمال بروم که به دلیل اینکه سر کاری قرارداد داشتم میسر نشد اما در مراسم تهران شان با هر سختی که بود شرکت کردم. با اینکه اعلام شده بود مراسم ایشان به صورت خصوصی برگزار می شود وقتی رفتم جمعیت زیادی را آتجا دیدم که آمده بودند با این هنرمند مردمی وداع کنند. او انسانی بود که سابقه هنری اش قبل از انقلاب بود و یک هنرمند واقعی بود اما برخی به واسطه نظرات ایشان همه هنرش را نادیده گرفتند؛ به هر صورت روح این بانو شاد و یادشان گرامی باد.

روحش شاد و یادش گرامی باد...

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.